- αλγόριθμος
- Όρος που υποδηλώνει κάθε συστηματική μέθοδο υπολογισμού, η οποία συνίσταται στο να φτάσει κανείς στο αποτέλεσμα με μια τελείως καθορισμένη ακολουθία πράξεων, που εκτελούνται σύμφωνα με συγκεκριμένους κανόνες. Π.χ. η μέθοδος ορισμού του μέγιστου κοινού διαιρέτη δύο ακέραιων αριθμών, που ανάγεται στον διάσημο Έλληνα μαθηματικό Ευκλείδη, ονομάζεται ευκλείδειος αλγόριθμος των διαδοχικών διαιρέσεων. Πράγματι, αν έχουν δοθεί δύο ακέραιοι α και β (ο α μεγαλύτερος του β), ο αλγόριθμος ορίζει να διαιρεθεί ο α με τον β και να βρεθεί το υπόλοιπο, έστω υ. Αν το υπόλοιπο είναι μηδέν, τότε ο β είναι διαιρέτης του α και γι’ αυτό ο β είναι ο μέγιστος κοινός διαιρέτης των α και β. Αν το υπόλοιπο (υ) είναι διάφορο του μηδενός, τότε θα είναι μικρότερο του β και μπορεί να διαιρεθεί ο β με το υ· προκύπτει έτσι ένα νέο υπόλοιπο, υ’. Αν υ’=0, το υ είναι ο μέγιστος κοινός διαιρέτης των α και β, αλλιώς επαναλαμβάνεται η μέθοδος με διαίρεση του υ με τον υ’ και έτσι συνεχίζει κανείς με τον ίδιο τρόπο (παράδειγμα: α=21, β=6, 21=3·6+3, υ=3, 6=2·3, υ’=0·3 είναι ο μέγιστος κοινός διαιρέτης των 21 και 6).
Αρχικά, και μάλιστα κατά τον Μεσαίωνα, ο όρος α. σήμαινε μόνο την εκτέλεση των τεσσάρων πράξεων μέσα από τα αραβικά ψηφία και των κανόνων λογισμού που συνδέονται με το δεκαδικό σύστημα αρίθμησης. Αλγοριθμιστές ονομάζονταν αυτοί που ακολουθούσαν τη νέα μέθοδο, σε αντίθεση με τους αβακιστές, οι οποίοι συνέχισαν να υπολογίζουν με τον παραδοσιακό άβακα. Οι αλγοριθμιστές ακολουθούσαν τους κανόνες του Άραβα μαθηματικού αλ-Κουαρίσμι, ο οποίος άκμασε στη Βαγδάτη γύρω στο 830 μ.Χ. Το βιβλίο αυτού του μαθηματικού ήταν γνωστό κατά τον Μεσαίωνα ως Liber Algorismi, και η λέξη α. είναι ακριβώς παραφθορά του ονόματος του συγγραφέα.
* * *ο Μαθ.διαδικασία επιλύσεως ενός προβλήματος με πεπερασμένο αριθμό βημάτων, βάσει ενός συνόλου τελείως καθορισμένων κανόνων.[ΕΤΥΜΟΛ. Μεταφορά στα Ελληνικά ξεν. όρου, πρβλ. αγγλ. algorithm, παράλληλος τύπος τού algorism (με επίδραση τής λ. αριθμός) < μεσ. λατ. algorismus < αραβ. alKhowārizmī «ο άνθρωπος τού Khwārazm (αρχαίο όνομα τής Χίβα*)». επωνυμία τού μεγάλου Αραβα μαθηματικού, τού 9ου αιώνα, Abu Jafar Mohammed ibn-Mūsa].
Dictionary of Greek. 2013.